|
|
Торговое название
ГлюкофажÒ XR
Международное непатентованное название
Метформин
Лекарственная форма
Таблетки с пролонгированным высвобождением 500 мг
Cостав
Одна таблетка содержит
активное вещество – метформина гидрохлорид 500 мг
вспомогательные вещества: натрия кармеллоза (натрия карбоксиметилцеллюлоза), гипромеллоза 100 000 сР (гидроксипропилметилцеллюлоза 2208), магния стеарат, вода очищенная.
Описание
Таблетки круглой формы, двояковыпуклые, от белого до почти белого цвета, с гравировкой «500» на одной стороне таблетки.
Фармакотерапевтическая группа
Пищеварительный тракт и обмен веществ. Лекарственные препараты, применяемые при диабете. Препараты, снижающие уровень глюкозы в крови, исключая инсулины. Бигуаниды. Метформин.
Код АТХ A10BA02
Фармакологические свойства
Фармакокинетика
Всасывание
После перорального приема дозы в форме таблетки с пролонгированным высвобождением, всасывание метформина замедленно по сравнению с таблеткой с обычным высвобождением метформина. Время достижения максимальной концентрации (Tmax) составляет 7 часов. В то же время Tmax для таблетки с быстрым высвобождением составляет 2,5 часа.
После однократного приёма внутрь 2000 мг метформина в форме таблеток с пролонгированным высвобождением площадь под кривой «концентрация – время» (AUC) аналогична наблюдаемой после приёма 1000 мг метформина в форме таблеток с обычным высвобождением два раза в сутки.
Колебания максимальной концентрации метформина (Cmax) и AUC у отдельных пациентов в случае приема метформина в форме таблеток с пролонгированным высвобождением сравнимы с теми же показателями, как и в случае приема таблеток с обычным профилем высвобождения.
При приеме натощак таблеток с пролонгированным высвобождением показатель AUC уменьшается на 30%, а Cmax и Tmax остаются неизменными. Всасывание таблеток метформина с пролонгированным высвобождением не изменяется в зависимости от приёма пищи. Не наблюдается кумуляции при многократном приёме до 2000 мг метформина в форме таблеток с пролонгированным высвобождением.
Распределение
Связывание метформина с белками плазмы крови незначительное. Метформин распределяется в эритроцитах. Максимальный уровень в крови ниже, чем в плазме и достигается приблизительно в то же самое время. Средний объем распределения (Vd) составляет 63–276 л.
Метаболизм
Метформин в неизмененном виде выводится с мочой. Метаболиты этого вещества у человека не выявлены.
Выведение
Почечный клиренс метформина составляет более 400 мл/мин, что указывает на выведение метформина с помощью клубочковой фильтрации и канальцевой секреции. После приема внутрь период полувыведения составляет приблизительно 6,5 часов.
При нарушении функции почек почечный клиренс понижается пропорционально клиренсу креатинина, и таким образом, период полувыведения увеличивается, что приводит к повышению уровня метформина в плазме крови.
Фармакодинамика
Метформин – бигуанид с антигипергликемическим эффектом, снижающий как базальный, так и постпрандиальный уровни глюкозы в плазме крови. Он не стимулирует секрецию инсулина и в связи с этим не вызывает гипогликемию.
Метформин имеет 3 механизма действия:
(1) снижает выработку глюкозы печенью за счет ингибирования глюконеогенеза и гликогенолиза;
(2) улучшает захват и утилизацию периферической глюкозы в мышцах за счет повышения чувствительности к инсулину;
(3) задерживает всасывание глюкозы в кишечнике.
Метформин стимулирует синтез внутриклеточного гликогена, воздействуя на гликогенсинтетазу. Он также улучшает способность всех типов мембранных транспортеров глюкозы (GLUT).
Основные негликемические эффекты метформина заключаются в стабилизации или умеренном снижении веса.
У людей, независимо от своего действия на гликемию, метформин улучшает липидный метаболизм. Это было продемонстрировано при использовании терапевтических доз метформина в среднесрочных и долгосрочных клинических исследованиях: метформин снижает концентрации общего холестерина, липопротеинов низкой плотности (ЛПНП) и триглицеридов.
Показания к применению
· Снижение риска и профилактика сахарного диабета 2 типа у взрослых пациентов с избыточным весом с нарушением толерантности к глюкозе и/или нарушенной гликемией натощак, и/или повышенным уровнем гликированного гемоглобина, у которых:
- высокий риск развития сахарного диабета 2 типа и
- прогрессирует сахарный диабет 2 типа, несмотря на активное изменение образа жизни в течение 3-6 месяцев
· Лечение сахарного диабета 2 типа у взрослых пациентов, особенно у пациентов с избыточным весом, когда диетотерапия и физические нагрузки не приводят к надлежащему гликемическому контролю.
Глюкофаж®ХR может применяться в форме монотерапии, или в сочетании с другими оральными противодиабетическими средствами, или с инсулином.
Способ применения и дозы
Взрослые пациенты с нормальной функцией почек (СКФ ≥ 90 мл/мин)
Снижение риска развития сахарного диабета
Метформин должен назначаться только в случаях, когда модификация образа жизни в течение 3-6 месяцев не приводит к адекватному контролю гликемии.
- лечение должно быть начато с дозы 500 мг 1 раз в сутки во время ужина
- через 10-15 дней от начала терапии рекомендовано провести оценку уровня гликемии (глюкозотолерантный тест и/или уровень гликемии натощак и/или гликированный гемоглобин должны быть в пределах нормы). Медленное увеличение дозы может способствовать улучшению желудочно-кишечной переносимости. Максимальная рекомендованная суточная доза составляет 4 таблетки (2000 мг) в сутки во время ужина.
- рекомендован регулярный мониторинг (каждые 3-6 месяцев) гликемического статуса (оценка глюкозотолерантного теста, гликемии натощак, гликированного гемоглобина), а также факторов риска для уточнения необходимости продолжения терапии.
- решение о повторной оценке продолжения терапии может быть принято в случае, если пациент успешно модифицировал образ жизни и питания.
Монотерапия и комбинированная терапия в сочетании с другими пероральными противодиабетическими средствами:
− Обычная начальная доза составляет 500 мг 1 раз в сутки.
− Через 10-15 дней от начала терапии необходимо корректировать дозу препарата на основании результатов измерения глюкозы крови. Медленное увеличение дозы может способствовать улучшению желудочно-кишечной переносимости.
− Максимальная суточная доза - 4 таблетки ГлюкофажÒ XR 500 мг в сутки.
− В зависимости от содержания глюкозы в плазме крови, через каждые 10-15 дней дозу медленно увеличивают на 500 мг до максимальной суточной дозы 2000 мг в сутки во время ужина.
− Если контроль содержания глюкозы не достигается при максимальной суточной дозе, принимаемой 1 раз в день, то можно рассмотреть возможность разделения этой дозы на несколько приемов в день по следующей схеме: ГлюкофажÒXR с пролонгированным высвобождением 500 мг: 2 таблетки во время завтрака и 2 таблетки во время ужина. Если необходимого уровня гликемии не достигнуто, пациенты могут быть переведены на стандартный метформин в максимальной рекомендованной дозе 3000 мг/сут.
− Пациентам, получавшим метформин в таблетках, стартовая доза препарата ГлюкофажÒ XR должна быть эквивалентна суточной дозе метформина в таблетках с немедленным высвобождением.
− Пациентам, получающим метформин в дозе более 2000 мг в день, переходить на ГлюкофажÒ XR не рекомендуется.
− В случае планирования перехода с приёма другого противодиабетического средства: необходимо прекратить приём другого средства и начать приём препарата ГлюкофажÒ XR в дозе, указанной выше.
Комбинация с инсулином
Для достижения лучшего контроля глюкозы в крови ГлюкофажÒ ХR и инсулин можно применять в виде комбинированной терапии. Обычная начальная доза Глюкофаж®ХR составляет 500 мг один раз в сутки, в то время как дозу инсулина подбирают на основании результатов измерения глюкозы в крови.
Пациенты пожилого возраста:
Из-за возможного снижения почечной функции у лиц пожилого возраста, дозу препарата ГлюкофажÒ XR необходимо подбирать на основании параметров функции почек. Необходимо проводить регулярную оценку функции почек.
Метформин не рекомендован пациентам старше 75 лет из-за неустановленной пользы снижения риска наступления сахарного диабета 2 типа.
Пациенты с нарушениями функции почек:
Необходимо определять скорость клубочковой фильтрации (СКФ) перед началом лечения метформином и в дальнейшем – ежегодно. У пациентов с повышенным риском прогрессирования почечной недостаточности и у пожилых почечную функцию следует оценивать каждые 3-6 месяцев.
СКФ
(мл/мин) |
Максимальная
суточная доза |
Дополнительное
заключение |
60-89 |
3000
мг |
Снижение
дозы в соответствии со снижением почечной функции |
45-59 |
2000
мг |
До
назначения метформина должны быть оценены факторы, повышающие риск
лактоацидоза. Начальная
доза составляет не более половины максимальной дозы. |
30-44 |
1000
мг |
|
<30 |
- |
Назначение
метформина противопоказано |
Пациенты детского возраста
В связи с отсутствием доступных данных, ГлюкофажÒ XR не должен использоваться у детей.
Побочные действия
При сборе постмаркетинговых данных и в контролируемых клинических исследованиях нежелательные явления, наблюдавшиеся у пациентов, получавших Глюкофаж®ХR, были сходны по природе и тяжести с явлениями, наблюдавшимися у пациентов, получавших Глюкофаж® с немедленным высвобождением.
В начале лечения наиболее частыми побочными реакциями являются тошнота, рвота, диарея, боль в животе и потеря аппетита, которые в большинстве случаев проходят самопроизвольно.
В ходе лечения препаратом Глюкофаж® ХR могут наблюдаться следующие неблагоприятные реакции. Частота таких реакций классифицируется следующим образом: очень часто (≥1/10), часто (≥1/100, <1/10), нечасто (≥1/1 000, <1/100), редко (≥1/10 000, <1/1 000), очень редко (<1/10 000).
Очень часто
− расстройства ЖКТ, такие как тошнота, рвота, диарея, боль в животе, отсутствие аппетита. Чаще всего эти нежелательные реакции возникают в начале лечения и, как правило, проходят спонтанно. Медленное повышение дозы может улучшить желудочно-кишечную переносимость.
Часто
− нарушение вкуса
Очень редко
− лактоацидоз
− при продолжительном применении метформина может снижаться абсорбция витамина В12, что сопровождается снижением его уровня в сыворотке. При обнаружении мегалобластной анемии необходимо учитывать возможность такой этиологии.
− отмечались единичные случаи отклонений в функциональных печеночных пробах или гепатита, которые проходили после приостановления применения метформина
− кожные реакции, такие как эритема, зуд, крапивница
Сообщение о подозреваемых нежелательных реакциях: После начала лечения препаратом ГлюкофажÒ XR необходимо сообщать обо всех подозрительных побочных явлениях. Это позволит непрерывно контролировать профиль соотношения польза/риск данного лекарственного средства.
Противопоказания
- повышенная чувствительность к метформину или к любому вспомогательному веществу
- любой вид метаболического ацидоза (лактоацидоз, диабетический кетоацидоз)
- диабетическая прекома
- тяжелая почечная недостаточность (СКФ < 30 мл/мин)
- острые состояния, которые могут приводить к нарушению функции почек: дегидратация, тяжелая инфекция, шок
- острые или хронические заболевания, которые сопровождаются гипоксией тканей: декомпенсированная сердечная недостаточность, дыхательная недостаточность, недавно перенесенный инфаркт миокарда, шок
- печеночная недостаточность
- острая алкогольная интоксикация, алкоголизм
Лекарственные взаимодействия
Нерекомендуемые комбинации
Алкоголь: риск развития лактоацидоза усиливается при алкогольной интоксикации, особенно в случае голодания или недостаточного питания и печеночной недостаточности.
Йодсодержащие контрастные средства:
Применение метформина необходимо прекратить до или во время проведения исследования с применением йодсодержащих контрастных средств и возобновлять не ранее, чем через 48 часов после исследования и только после того, как функция почек была повторно проанализирована и не было выявлено последующих ухудшений.
Комбинации, требующие осторожности
Некоторые лекарственные средства, такие как НПВС, включая ингибиторы ЦОГ-2, блокаторы рецепторов ангиотензина II, диуретики, особенно петлевые, могут повышать риск возникновения лактоацидоза вследствие их потенциального отрицательного влияния на функцию почек. Тщательный мониторинг функции почек необходим при назначении таких препаратов одновременно с метформином.
Лекарственные препараты, которым присуще гипергликемическое действие, (глюкокортикоиды (системного и местного действия) и симпатомиметики): может потребоваться более частое определение глюкозы в крови, особенно в начале лечения. При необходимости, следует скорректировать дозировку метформина с соответствующим лекарственным препаратом до отмены последнего.
Транспортеры органических катионов (ТОК)
Метформин является субстратом для обоих транспортеров ТОК1 и ТОК2.
Совместное применение метформина с:
- ингибиторами ТОК1 (верапамил) – возможно снижение эффективности метформина;
- индукторы ТОК 1 (рифампицин) – возможно повышение всасывания из ЖКТ и эффективности метформина;
- ингибиторы ТОК 2 (циметидин, долутегравир, ранолазин, триметоприм, вандетамиб, изавуконазол) могут понизить почечную элиминацию метформина и как следствие привести к повышению метформина в плазме;
- ингибиторы ТОК1 и ТОК2 (кризотиниб, олапариб) могут влиять на эффективность и выведение метформина почками.
При совместном применении метформина с другими лекарственными средствами необходимо соблюдать осторожность, особенно у пациентов с почечной недостаточностью из-за возможного повышения концентрации метформина в плазме. При необходимости следует рассмотреть возможность корректировки дозы метформина, поскольку ингибиторы/индукторы ТОК могут повлиять на эффективность метформина.
Особые указания
Лактоацидоз
Лактоацидоз – очень редкое, но серьезное метаболическое осложнение, чаще всего возникающее на фоне острого ухудшения функции почек, сердечно-легочных заболеваний или сепсиса. Накопление метформина возникает на фоне острого прогрессирования почечной недостаточности, что повышает риск лактоацидоза.
В случае дегидратации (тяжелая диарея, рвота, лихорадка, сниженное потребление жидкости), рекомендовано временно прекратить прием метформина и связаться с лечащим врачом.
Пациентам, принимающим метформин, необходимо с осторожностью назначать препараты, влияющие на функцию почек, такие как антигипертензивные, диуретики, НПВС. Другие факторы риска развития лактоацидоза: неконтролируемый прием алкоголя, печеночная недостаточность, неадекватно контролируемый сахарный диабет, кетоз, длительное голодание, любые состояния, связанные с гипоксией, совместное назначение с лекарственными средствами, способствующими развитию лактоацидоза.
Пациенты и/или лица, ухаживающие за пациентами, должны быть информированы о риске возникновения лактоацидоза. Лактоацидоз характеризуется ацидотической одышкой, болью в животе, судорогами мышц, астенией и гипотермией, которые предшествуют коме. В случае выявления подозреваемых симптомов, пациенту следует прекратить прием метформина и обратиться за медицинской помощью. При диагностическом обследовании выявляется снижение PH крови (< 7.35), повышение уровня лактата в крови (> 5 ммоль/л) и уровня анионов, а также повышение соотношения лактат/пируват.
Функция почек
Показатель СКФ должен определяться перед началом и регулярно во время лечения препаратом ГлюкофажÒ XR. Метформин противопоказан у пациентов с СКФ <30 мл/мин и должен быть временно отменен при возникновении состояний, связанных с нарушением функции почек.
Функция сердца
Пациенты с сердечной недостаточностью более предрасположены риску гипоксии и почечной недостаточности. У пациентов со стабильной хронической сердечной недостаточностью метформин можно применять только при регулярном мониторинге функции сердца и почек.
Пациентам с острой и нестабильной сердечной недостаточностью ГлюкофажÒ XR противопоказан.
Пожилые пациенты
В виду ограниченных данных по терапевтической эффективности снижения риска развития сахарного диабета 2 типа у пациентов старше 75 лет, метформин не рекомендован.
Введение контрастных веществ на основе йода
Внутрисосудистое введение контрастных веществ на основе йода при рентгенологических исследованиях может приводить к почечной недостаточности. Она может приводить к накоплению метформина и риску лактоацидоза. Применение метформина необходимо прекратить до или во время проведения исследования с применением йодсодержащих контрастных средств и возобновлять не ранее, чем через 48 часов после исследования и только после того, как функция почек была повторно проанализирована и не было выявлено последующих ухудшений.
Хирургические вмешательства
Применение препарата ГлюкофажÒ XR следует прекратить за 48 часов до плановых хирургических вмешательств, проводимых под общей, спинальной или эпидуральной анестезией. Прием можно возобновить не ранее, чем через 48 часов после хирургических вмешательств или после возобновления приема пищи, а также после проведения повторной оценки функции почек.
Другие меры предосторожности
Пациентам требуется соблюдать диету с правильным распределением употребления углеводов в течение дня. Лицам с избыточной массой тела следует придерживаться низкокалорийной диеты.
Необходимо регулярно проводить лабораторные анализы для мониторинга течения болезни.
Применение препарата ГлюкофажÒ XR не может вызвать гипогликемию, но пациентам следует рекомендовать проявлять осторожность при приёме его в комбинации с инсулином, производными сульфонилмочевины или меглитинидами.
Пациенты должны быть предупреждены, что возможное обнаружение оболочки таблетки в кале, является нормальным явлением.
Беременность и период лактации
Неконтролируемый диабет в период беременности (в том числе и гестационный) ассоциирован с повышенным риском врожденных патологий и перинатальной смертностью.
Ограниченные данные по применению метформина у беременных не указывают на повышение риска врожденных нарушений.
При планировании и во время беременности не рекомендуется применять метформин. Для поддержания уровней глюкозы крови по возможности максимально близких к норме следует применять инсулин, чтобы снизить риск возникновения нарушений развития плода.
Метформин проникает в грудное молоко. Никаких нежелательных эффектов у новорожденных/младенцев, вскормленных грудным молоком, не наблюдалось. Однако ввиду ограниченного количества данных не рекомендуется кормить грудью во время лечения препаратом ГлюкофажÒ XR. Необходимо принять решение относительно прерывания кормления грудью с учетом пользы грудного вскармливания и потенциального риска побочных реакций для ребенка.
Репродуктивная функция
Метформин не влиял на репродуктивную функцию самцов и самок крыс при его применении в дозах 600 мг/кг/сутки, что приблизительно втрое превышает максимальную суточную рекомендуемую дозу для человека, рассчитываемую с учетом площади поверхности тела.
Особенности влияния лекарственного средства на способность управлять транспортным средством или потенциально опасными механизмами
Монотерапия препаратом ГлюкофажÒ XR не вызывает гипогликемии и поэтому не влияет на способность управлять автомобилем и работать с механизмами. Однако пациенты должны помнить о возможности возникновения гипогликемии при применении препарата ГлюкофажÒ XR в комбинации с другими противодиабетическими лекарственными средствами (производные сульфонилмочевины, инсулин или меглитиниды).
Передозировка
При применении метформина в дозе 85 г развитие гипогликемии не наблюдалось. Однако в этом случае наблюдалось развитие лактоацидоза.
Значительная передозировка метформином или сопутствующие риски могут приводить к развитию лактоацидоза. Лактоацидоз является неотложным медицинским состоянием, которое требует госпитализации.
Лечение: наиболее эффективным мероприятием по выведению из организма лактата и метформина является гемодиализ. Проводят также симптоматическое лечение.
Форма выпуска и упаковка
По 15 таблеток помещают в контурную ячейковую упаковку из поливинилхлоридной пленки и алюминиевой фольги.
По 2 или 4 контурные ячейковые упаковки вместе с инструкцией по медицинскому применению на казахском и русском языках помещают в картонную пачку.
Условия хранения
Хранить при температуре не выше 25 °C.
Хранить в недоступном для детей месте!
Срок хранения
3 года
Не применять по истечении срока годности.
Условия отпуска из аптек
По рецепту
Саудалық атауы
ГлюкофажÒ XR
Халықаралық патенттелмеген атауы
Метформин
Дәрілік түрі
Босап шығуы ұзаққа созылатын 500 мг таблеткалар
Құрамы
Бір таблетканың құрамында
белсенді зат -500 мг метформин гидрохлориді,
қосымша заттар: натрий кармеллозасы (натрий карбоксиметилцеллюлозасы), гипромеллоза 100 000 сР (гидроксипропилметилцеллюлоза 2208), магний стеараты, тазартылған су.
Сипаттамасы
Екі жақ беті дөңес, ақтан ақ дерлік түске дейінгі, таблетканың бір жақ бетінде «500» өрнегі бар дөңгелек пішінді таблеткалар.
Фармакотерапиялық тобы
Ас қорыту жолы және зат алмасу. Диабет кезінде қолданылатын дәрілік препараттар. Қандағы глюкоза деңгейін төмендететін препараттар, инсулиндерді қоспағанда. Бигуанидтер. Метформин.
АТХ коды А10ВА02
Фармакологиялық қасиеттері
Фармакокинетикасы
Сіңуі
Босап шығуы ұзаққа созылатын таблетка түріндегі дозаны пероральді түрде қабылдағаннан кейін метформиннің сіңуі әдеттегідей Босап шығуы ұзаққа созылатын метформин таблеткаларымен салыстырғанда баяу жүреді. Ең жоғары концентрациясына (Tmax) жету уақыты 7 сағат құрайды. Ал сол уақыттағы жылдам босап шығатын таблеткалар үшін Tmaxуақыты 2,5 сағат құрайды.
Босап шығуы ұзаққа созылатын таблетка түріндегі 2000 мг метформинді ішке бір рет қабылдағаннан кейінгі «концентрация – уақыт» қисығы астындағы аудан (AUC) босап шығуы, әдеттегідей, таблетка түріндегі 1000 мг метформин таблеткаларын тәулігіне екі рет қабылдағаннан кейін байқалғанға ұқсас.
Босап шығуы ұзаққа созылатын таблетка түріндегі метформинді қабылдаған жағдайда жеке пациенттердегі метформиннің ең жоғары концентрациясының (Cmax) және AUC ауытқуы босап шығу бейіні әдеттегідей таблеткаларды қабылдау жағдайындағы сондай көрсеткіштермен ұқсас.
Босап шығуы ұзаққа созылатын таблеткаларды ашқарынға қабылдағанда AUC көрсеткіші 30%-ға азаяды, ал Cmaxжәне Tmax өзгеріссіз қалады. Босап шығуы ұзаққа созылатын таблетка түріндегі метформиннің сіңуі тамақ ішуге байланысты өзгермейді. Босап шығуы ұзаққа созылатын таблетка түріндегі метформинді 2000 мг дейін көп реттік қабылдағанда жинақталуы байқалған жоқ.
Таралуы
Метформиннің қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы елеусіз. Метформин эритроциттерде таралады. Қандағы ең жоғарғы деңгейі плазмадағыға қарағанда төменірек және шамамен сондай уақытта жетеді. Орташа таралу көлемі (Vd) 63–276 л құрайды.
Метаболизмі
Метформин өзгермеген күйінде несеппен шығарылады. Бұл заттың адамдағы метаболиттері анықталмаған.
Шығарылуы
Метформиннің бүйректік клиренсі минутына 400 мл-ден астамды құрайды, бұл метформиннің шумақтық сүзілу және өзекшелік секреция арқылы шығарылатынын көрсетеді. Ішке қабылдағаннан кейінгі жартылай шығарылу кезеңі 6,5 сағатқа жуықты құрайды.
Бүйрек функциясы бұзылғанда бүйректік клиренсі креатинин клиренсіне пропорциональді түрде төмендейді, және осылайша, жартылай шығарылу кезеңі артады, бұл қан плазмасындағы метформин деңгейінің артуына әкеледі.
Фармакодинамикасы
Метформин – гипергликемияға қарсы әсері бар бигуанид, қан плазмасындағы глюкозаның базалық та, постпрандиальді да деңгейлерін төмендетеді. Ол инсулин секрециясын стимуляцияламайды және, осыған байланысты, гипогликемияны туындатпайды.
Метформиннің 3 түрлі әсер ету механизмі бар:
(1) глюконеогенез бен гликогенолизді тежеудің есебінен глюкозаның бауырдан өндіріліп шығарылуын төмендетеді;
(2) инсулинге сезімталдықтың артуы есебінен бұлшықеттердегі шеткері глюкозаның қамтылуын және утилизациясын жақсартады;
(3) глюкозаның ішекте сіңуін кідіртеді.
Метформин гликогенсинтазаға әсер ете отырып, жасушаішілік гликоген синтезін стимуляциялайды. Сондай-ақ ол глюкозаның жарғақшалық тасымалдаушыларының (GLUT) барлық типтерінің қабілетін жақсартады.
Метформиннің гликемиялық емес негізгі әсері дене салмағын тұрақтандыруы немесе дене салмағын аздап төмендетуі болып табылады.
Адамда, өзінің гликемияға әсеріне қарамастан, метформин липидтік метаболизмді жақсартады. Бұл метформиннің емдік дозаларын орташа мерзімді және ұзақ мерзімді клиникалық зерттеулерде пайдаланғанда көрсетілді: метформин жалпы холестериннің, тығыздығы төмен липопротеиндердің (ТТЛП) және триглицеридтердің концентрациясын төмендетеді.
Қолданылуы
· Салмағы шамадан тыс, глюкозаға толеранттылығы бұзылған және/немесе ашқарында гликемиясы бұзылған, және/немесе гликилденген гемоглобин деңгейі жоғарылаған мына ересек пациенттерде 2 типті қант диабетінің қаупін төмендетуге және профилактика жүргізуге:
- 2 типті қант диабеті дамуының жоғары қаупі бар
- 3-6 ай бойы өмір салтын белсенді өзгеруіне қарамастан, 2 типті қант диабеті үдеген
· Ересек пациенттерде, әсіресе салмағы шамадан тыс, диетамен емдеу және дене жүктемелері тиісінше гликемиялық бақылауға әкелмейтін пациенттерде 2 типті қант диабетін емдеу үшін.
ГлюкофажÒ XR монотерапия түрінде немесе диабетке қарсы басқа оральді дәрілермен немесе инсулинмен біріктіріліп қолданылуы мүмкін.
Қолдану тәсілі және дозалары
Бүйрек функциясы қалыпты (ШСЖ ≥ 90 мл/мин) ересек пациенттер
Қант диабеті даму қаупінің төмендеуі
Метформин 3-6 ай бойы өмір сүру салтын түрлендіру гликемияны адекватты бақылауға әкелмейтін жағдайларда ғана тағайындалуы тиіс.
- емдеу кешкі тамақтану кезінде тәулігіне 1 рет 500 мг дозадан басталуы тиіс.
- емдеуді бастағаннан кейін 10-15 күннен соң гликемия деңгейіне баға беру ұсынылады (глюкозатолерантты тест және/немесе ашқарындағы гликемия деңгейі және/немесе гликирленген гемоглобин қалып шегінде болуы тиіс). Дозаны баяу арттыру асқазан-ішекке жағымдылығының жақсаруына мүмкіндік бере алады. Ең жоғары ұсынылатын тәуліктік доза кешкі тамақтану кезінде тәулігіне 4 таблетканы (2000 мг) құрайды.
- гликемиялық статусқа (әрбір 3-6 ай сайын) ұдайы мониторинг ұсынылады (глюкозатолерантты тестке, ашқарындағы гликемияға, гликирленген гемоглобинге баға беру), сондай-ақ емді жалғастыру қажеттілігін нақтылау үшін қауіп факторларын анықтау.
- емдеуді жалғастыруға қайталап баға беру жөнінде шешім, егер пациент өмір сүру салтын және тамақтануды модификацияласа, қабылдануы мүмкін.
Монотерапия және диабетке қарсы пероральді басқа дәрілермен біріктірілген ем:
− Әдеттегі бастапқы доза тәулігіне 1 рет 500 мг құрайды.
− Емдеуді бастағаннан кейін 10-15 күннен соң қандағы глюкозаны өлшеу нәтижелерінің негізінде препарат дозасын түзету қажет. Дозаны баяу арттыру асқазан-ішекке жағымдылығының жақсаруына мүмкіндік беруі мүмкін.
− Ең жоғары тәуліктік доза – тәулігіне 500 мг 4 таблетка ГлюкофажÒ XR.
− Қан плазмасындағы глюкозаның мөлшеріне байланысты, әрбір 10-15 күн сайын кешкі тамақтану кезінде дозаны 500 мг-ден тәулігіне 2000 мг-ге дейін баяу арттырады.
− Егер күніне 1 рет қабылданатын ең жоғары тәуліктік дозада глюкозаның мөлшерін бақылауға қол жеткізілмесе, онда осы дозаны келесі сызба бойынша күніне бірнеше қабылдауға бөлу мүмкіндігін қарастыруға болады: Босап шығуы ұзаққа созылатын 500 мг ГлюкофажÒXR: таңертеңгі тамақтану кезінде 2 таблетка және кешкі тамақтану кезінде 2 таблетка. Егер гликемияның қажетті деңгейіне қол жеткізілмесе, пациенттер тәулігіне метформиннің ең жоғары ұсынылған 3000 мг дозасына ауыстырылуы мүмкін.
− Метформин таблеткаларын қабылдаған пациенттерде ГлюкофажÒ XR препаратының старттық дозасы баяу босап шығатын метформин таблеткаларының тәуліктік дозасына баламалы болуы тиіс.
− Метформинді күніне 2000 мг-ден көбірек дозада қабылдап жүрген пациенттерді ГлюкофажÒ XR препаратына ауыстыру ұсынылмайды.
− Диабетке қарсы басқа дәрілерден ауысуды жоспарлаған жағдайда: басқа дәрілерді қабылдауды тоқтату және ГлюкофажÒ XR препаратын жоғарыда көрсетілген дозада бастау қажет.
Инсулинмен біріктірілімі
Қандағы глюкозаны жақсы бақылауға қол жеткізу үшін ГлюкофажÒ ХR препаратын және инсулинді біріктірілген ем түрінде қолдануға болады. Глюкофаж® ХR препаратының әдеттегі бастапқы дозасы тәулігіне бір рет 500 мг құрайды, ал сол кезде инсулин дозасын қандағы глюкозаны өлшеу нәтижелерінің негізінде таңдайды.
Егде жастағы пациенттер:
Егде жастағы адамдарда бүйрек функциясының ықтимал төмендеуіне байланысты, ГлюкофажÒ XR препаратының дозасын бүйрек функциясының параметрлерін негізінде таңдау қажет. Бүйрек функциясына ұдайы баға беріп отыру қажет.
2 типті қант диабетінің бастау қаупін төмендетудің пайдасы анықталмағандықтан, метформин 75 жастан асқан пациенттерге ұсынылмайды.
Бүйрек функциясы бұзылған пациенттер:
Метформинмен емдеуді бастар алдында және әрі қарай жыл сайын шумақтық сүзілу жылдамдығын (ШСЖ) анықтау қажет. Бүйрек функциясының үдеу қаупі жоғарылаған пациенттерде және егде жастағыларда бүйрек функциясына әрбір 3-6 ай сайын баға беріп отырған жөн.
ШСЖ
(мл/мин) |
Ең жоғары тәуліктік доза |
Қосымша қорытынды |
60-89 |
3000
мг |
Бүйрек функциясының
төмендеуіне сәйкес дозаны төмендету |
45-59 |
2000
мг |
Метформинді
тағайындағанға дейін лактоацидоз қаупін арттыратын
факторларға баға беруі тиіс |
30-44 |
1000
мг |
Бастапқы доза ең жоғары дозаның жартысынан төмен
құрайды |
<30 |
- |
Метформинді
тағайындауға болмайды |
Бала жастағы пациенттер
Жеткілікті деректер жоқ болғандықтан, ГлюкофажÒ XR препаратын балаларға пайдаланылмауы тиіс.
Жағымсыз әсерлері
Постмаркетингтік және бақыланатын клиникалық зерттеулердің деректерін жинағанда Глюкофаж®ХR препаратын қабылдаған пациенттерде байқалған жағымсыз құбылыстар баяу босап шығатын Глюкофаж® препаратын қабылдағанпациенттерде байқалған құбылыстармен табиғаты және ауырлығы бойынша ұқсас болды.
Емдеудің басында анағұрлым жиі кездесетін жағымсыз реакциялар жүректің айнуы, құсу, диарея, іштің ауыруы және тәбеттің жоғалуы болып табылады, олар көп жағдайда өздігінен қайтады.
Глюкофаж® ХR препаратымен емдеу барысында келесі жағымсыз реакциялар байқалуы мүмкін. Мұндай реакциялардың жиілігі былайша жіктеледі: өте жиі (≥1/10), жиі (≥1/100, <1/10), жиі емес (≥1/1 000, <1/100), сирек (≥1/10 000, <1/1 000), өте сирек (<1/10 000).
Өте жиі
− жүректің айнуы, құсу, диарея, іштің ауыруы және тәбеттің жоғалуы сияқты АІЖ бұзылыстары. Көбіне бұл жағымсыз реакциялар емнің бас кезінде туындайды және, әдеттегідей, өздігінен қайтады. Дозаны баяу арттыру асқазан-ішекке жағымдылығын жақсартуы мүмкін.
Жиі
− дәмнің бұзылуы
Өте сирек
− лактоацидоз
− метформинді ұзақ қолданған кезде В12 дәруменінің абсорбциясы төмендеуі мүмкін, бұл оның сарысудағы деңгейінің төмендеуімен қатар жүреді. Мегалобластты анемия анықталған жағдайда мынадай этиологияның болуы мүмкін екендігін ескеру қажет.
− функциональді бауыр сынамаларында ауытқулардың немесе гепатиттің бірлі-жарым жағдайлары білінді, олар метформинді қабылдауды тоқтатқаннан кейін қайтты.
− эритема, қышыну, есекжем сияқты тері реакциялары
Күмәнді жағымсыз реакциялар жөнінде мәлімдеме: ГлюкофажÒ XR препаратымен емдеуді бастағаннан кейін барлық күмәнді жағымсыз құбылыстар жөнінде мәлімдеп отыру қажет. Бұл осы дәрілік заттың пайда/қаупі арақатынасын үздіксіз бақылауға мүмкіндік береді.
Қолдануға болмайтын жағдайлар
- метформинге немесе кез келген қосымша затқа жоғары сезімталдық
- метаболизмдік ацидоздың кез келген түрі (лактоацидоз, диабеттік кетоацидоз)
- диабеттік прекома
- бүйрек функциясының ауыр жеткіліксіздігі (ШСЖ < 30 мл/мин)
- бүйрек функциясының бұзылуына әкелуі мүмкін жедел жағдайлар: дегидратация, ауыр инфекция, шок
- тіндердің гипоксиясымен қатар жүретін жедел немесе созылмалы аурулар: жүрек функциясының декомпенсацияланған жеткіліксіздігі, тыныс алу функциясының жеткіліксіздігі, жақын арада бастан кешірген миокард инфарктісі, шок
- бауыр функциясының жеткіліксіздігі
- алкогольмен қатты улану, маскүнемдік
Дәрілермен өзара әрекеттесуі
Ұсынылмайтын біріктірілімдер
Алкоголь: алкогольмен улану кезінде, әсіресе ашыққан немесе жеткіліксіз тамақтанған жағдайда және бауыр функциясының жеткіліксіздігі жағдайында лактатацидоздың даму қаупі күшейеді.
Құрамында йод бар контрастылы заттар:
Метформин қолдануды құрамында йод бар контрастылы дәрілерді қолдануға зерттеулер жүргізгенге дейін немесе жүргізу кезінде тоқтату керек және зерттеуден кейін кем дегенде 48 сағат өткен соң ғана және тек бүйрек функциясы қайталап талданғаннан кейін және соңынан нашарламайтыны анықталған соң ғана қайта жаңғырту қажет.
Сақтықты қажет ететін біріктірілімдер
ЦОГ-2 тежегіштері, ангиотензин II рецепторларының блокаторлары, диуретиктер, әсіресе ілмектік диуретиктерді қоса, ҚҚСД сияқты кейбір дәрілік заттар, бүйрек функциясына олардың потенциалды теріс әсер етуі салдарынан, лактатацидоздың туындау қаупін арттыруы мүмкін. Мұндай препараттарды метформинмен бір мезгілде тағайындағанда бүйрек функциясына мұқият мониторинг қажет.
Гипергликемиялық әсер ету тән дәрілік препараттар (глюкокортикоидтар (жүйелі және жергілікті әсер ететін) және симпотомиметиктер): қандағы глюкозаны, әсіресе емнің басында, жиірек анықтау талап етілуі мүмкін. Қажет болғанда, метформин дозасын тиісті дәрілік препараттармен соңғысын тоқтатқанға дейін түзету керек.
Органикалық катионды тасымалдаушылар (ОКТ)
Метформин ОКТ1 және ОКТ2 тасымалдаушылардың екеуі үшін де субстрат болып табылады.
Метформинді мыналармен бірге қолдану:
- ОКТ1 (верапамил) тежегіштерімен – метформиннің тиімділігі төмендеуі мүмкін;
- ОКТ 1 индукторлары (рифампицин) – АІЖ-ден сіңірілуі және метформиннің тиімділігі жоғарылауы мүмкін;
- ОКТ 2 тежегіштері (циметидин, долутегравир, ранолазин, триметоприм, вандетамиб, изавуконазол) метформиннің бүйректік элиминациясын төмендетуі мүмкін және соның салдарынан плазмадағы метформиннің жоғарылауына әкелуі мүмкін;
- ОКТ1 және ОКТ2 тежегіштері (кризотиниб, олапариб) метформиннің тиімділігіне және бүйрекпен шығарылуына әсер етуі мүмкін.
Плазмадағы метформиннің концентрациясы жоғарылауы мүмкін болғандықтан, әсіресе бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар пациенттерде, метформинді басқа дәрілік заттармен бірге қолданғанда сақтық таныту қажет. Қажет болған жағдайда метформин дозасын түзету мүмкіндігін қарастыру керек, себебі ОКТ тежегіштері/индукторлары метформиннің тиімділігіне әсер етуі мүмкін.
Айрықша нұсқаулар
Лактоацидоз
Лактоацидоз – өте сирек, бірақ күрделі метаболизмдік асқыну, ол көбіне бүйрек функциясының жедел нашарлауы аясында, жүрек-өкпе ауруларында немесе сепсис кезінде жиі туындайды. Метформиннің жинақталуы бүйрек функциясы жеткіліксіздігінің жедел үдеуі аясында туындайды, бұл лактатацидоз қаупін арттырады.
Дегидратация жағдайында (ауыр диарея, құсу, қызба, сұйықтықты тұтынудың азаюы) метформин қабылдауды уақытша тоқтату және емдеуші дәрігермен байланыс жасау керек.
Метформин қабылдап жүрген пациенттерге бүйрек функциясына әсер ететін гипертензияға қарсы, диуретиктер, ҚҚСД сияқты препараттарды тағайындағанда сақ болу қажет. Лактоацидоздың даму қаупінің басқа да факторлары: алкогольді бақыланбайтындай шамадан тыс қолдану, бауыр функциясының жеткіліксіздігі, адекватты емес бақыланатын қант диабеті, кетоз, ұзақ уақыт ашығу, гипоксияға байланысты кез келген жай-күй, лактоацидоз дамуына мүмкіндік беретін дәрілік заттармен бірге тағайындау.
Пациенттер және/немесе пациенттерді күтім жасайтын адамдар лактоацидоздың туындау қаупі туралы хабардар болуы тиіс. Лактоацидоз ацидоздық ентігу, іштің ауыруы, бұлшықеттердің құрысулары, астения және кома алдындағы гипотермиямен сипатталады. Күдік тудыратын симптомдар анықталған жағдайда пациент метформин қабылдауды тоқтатуы және медициналық көмекке жүгінуі тиіс. Диагностикалық тексерулерде қанда рH (< 7.35) төмендегені, қандағы лактат деңгейінің (> 5 ммоль/л) және аниондар деңгейінің жоғарылағаны, сондай-ақ лактат/пируват арақатынасының артқаны білінді.
Бүйрек функциясы
ГлюкофажÒ XR препаратымен емдеуді бастар алдында және емделу кезінде ШСЖ көрсеткіші жүйелі түрде анықталуы тиіс. ШСЖ <30 мл/мин пациенттерде метформинді қолдануға болмайды және бүйрек функциясы бұзылуына байланысты жай-күйлер туындағанда уақытша тоқтатылуы тиіс.
Жүрек функциясы
Жүрек функциясының жеткіліксіздігі бар пациенттер гипоксия қаупіне және бүйрек функциясының жеткіліксіздігіне көбіне бейім келеді. Жүрек функциясының тұрақты созылмалы жеткіліксіздігі бар пациенттерге метформинді бүйрек және жүрек функциясына ұдайы мониторинг жүргізе отырып қана қолдануға болады.
Жүрек функциясының жедел және тұрақсыз жеткіліксіздігі бар пациенттерге ГлюкофажÒ XR препаратын қолдануға болмайды.
Егде жастағы пациенттер
2 типті қант диабетінің даму қаупін төмендетудің емдік тиімділігі жөнінде деректер шектеулі болғандықтан, 75 жастан асқан пациенттерге метформин ұсынылмайды.
Құрамында йод бар контрастылы заттарды енгізу
Рентгенологиялық зерттеулерде құрамында йод бар контрастылы заттарды тамыр ішіне енгізу бүйрек функциясының жеткіліксіздігіне әкелуі мүмкін. Ол метформиннің жинақталуына және лактоацидоз қаупіне әкелуі мүмкін. Метформин қолдануды құрамында йод бар контрастылы дәрілерді қолданып жүргізілетін зерттеулерге дейін немесе зерттеу кезінде тоқтату керек және зерттеуден кейін кем дегенде 48 сағат өткен соң және бүйрек функциясы қайталап талданғаннан кейін және соңынан нашарламайтыны анықталғанда ғана қайта жаңғырту керек.
Хирургиялық араласымдар
ГлюкофажÒ XR препаратын қолдануды жалпы, жұлын немесе эпидуральді анестезиямен жүргізілетін жоспарлы хирургиялық араласымдардан 48 сағат бұрын тоқтату керек. Қабылдауды хирургиялық араласымдардан кейін кем дегенде 48 сағаттан соң немесе тамақ ішуді қайта бастағаннан кейін, сондай-ақ бүйрек функциясына қайтадан баға бергеннен кейін қайта жаңғыртуға болады.
Басқа сақтық шаралары
Пациенттерге көмірсуларды күні бойы пайдалану дұрыс реттелген диетаны ұстану қажет болады. Дене салмағы шамадан тыс адамдар калориясы төмен диетаны ұстанғандары жөн.
Ауру барысын мониторингілеу үшін зертханалық талдауларды жүйелі түрде жүргізіп отыру қажет.
ГлюкофажÒ XR препаратын қолдану гипогликемияны туындата алмайды, бірақ пациенттерге оны инсулинмен, сульфонилмочевина туындыларымен немесе меглитинидтермен біріктіріп қабылдағанда сақтық таныту ұсынылады.
Пациенттерге нәжісте таблетка қабығының анықталуы қалыпты құбылыс екендігі алдын ала ескертілуі тиіс.
Жүктілік және лактация кезеңі
Жүктілік кезеңіндегі бақыланбайтын диабет (оның ішінде гестациялық та бар) туа біткен патология және перинатальді өлім жағдайының жоғары қаупімен астасқан.
Жүкті әйелдерде метформин қолдану жөніндегі шектеулі деректер туа біткен ақаулар қаупінің жоғары болмағанын көрсетеді.
Жүктілікті жоспарлағанда және жүктілік кезінде метформин қолдану ұсынылмайды. Шарананың дамуында бұзылу қаупін төмендету үшін, қандағы глюкоза деңгейін мүмкін болғанша қалыпқа ең жақын күйде ұстап тұру үшін инсулин қолдану керек.
Метформин емшек сүтіне өтеді. Емшек сүтін емген жаңа туған нәрестелерде/сәбилерде ешқандай жағымсыз әсерлері байқалған жоқ. Алайда мәліметтер шектеулі болғандықтан, ГлюкофажÒ XR препаратымен емдеу уақытында баланы емізу ұсынылмайды. Баланы емізудің пайдасын және бала үшін жағымсыз реакцияларының потенциалды қаупін ескере отырып, емізуді үзуге қатысты шешім қабылдау қажет.
Ұрпақ өрбіту функциясы
Метформин оны тәулігіне 600 мг/кг дозада қолданғанда егеуқұйрықтардың аналықтары мен аталықтарының тұқым өрбіту функциясына әсер етпеген, бұл дене сыртының ауданын ескеріп есептелген, адамға ұсынылатын ең жоғары тәуліктік дозадан шамамен үш есе артық.
Көлік құралын немесе потенциалды қауіпті механизмдерді басқару қабілетіне дәрілік заттың ықпал ету ерекшеліктері
ГлюкофажÒ XR препаратымен монотерапия жүргізу гипогликемияны туындатпайды және сондықтан автомобиль басқару және механизмдермен жұмыс істеу қабілетіне ықпалын тигізбейді. Алайда пациенттер ГлюкофажÒ XR препаратын диабетке қарсы басқа дәрілік заттармен (сульфонилмочевина туындылары, инсулин немесе меглитинидтер) біріктіріп қолданғанда гипогликемия туындауы мүмкін екендігін естен шығармауы тиіс.
Артық дозалануы
Метформинді 85 г дозада қолданғанда гипогликемия дамуы байқалған жоқ. Алайда бұл жағдайда лактоацидоз дамығаны байқалды.
Метформиннің едәуір артық дозалануы немесе қатар жүретін қауіптің болуы лактоацидоздың дамуына әкелуі мүмкін. Лактоацидоз ауруханаға жатқызуды талап ететін, шұғыл медициналық жай-күй болып табылады.
Емі: лактат пен метформинді организмнен шығарудың анағұрлым тиімді шарасы гемодиализ болып табылады. Сондай-ақ симптоматикалық ем жүргізіледі.
Шығарылу түрі және қаптамасы
Поливинилхлоридті үлбірден және алюминий фольгадан жасалған пішінді ұяшықты қаптамада 15 таблеткадан. Пішінді ұяшықты 2 немесе 4 қаптама мемлекеттік және орыс тілдеріндегі медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықпен бірге картон қорапшаға салынған.
Сақтау шарттары
25°С-ден аспайтын температурада сақтау керек.
Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!
Сақтау мерзімі
3 жыл
Жарамдылық мерзімі өткеннен кейін қолдануға болмайды.
Дәріханалардан босатылу шарттары
Рецепт арқылы